KADININ ANATOMİK YAPISI

[romaryu]

Kadın
üreme organları (genital organlar) dışta yer alanlar ve içte yer
alanlar olmak üzere ikiye ayrılır. İç genital organlar kadın
iskeletinde bacakların hemen üzerinde yer alan leğen kemikleri ve bel
kemiği tarafından oluşturulan kemik çatının (latince pelvis) içinde
koruma altına alınmışlardır.



Kemik Çatı


Kadın
doğası gebe kalmaya, rahim içinde gelişmekte olan bebeği büyütmeye ve
nihayet olgunlaşmış bebeği dünyaya getirmeye göre düzenlenmiştir.
Bu görevleri yerine getirmek amacına yönelik olarak kadının kemik
çatısı erkeğin kemik çatısına göre belirgin farklılıklar gösterir:

Yukarıdaki
resimde solda alt alta yer alan iki resimde erkeğin kemik çatısı üstten
ve önden bakışta, sağda alt alta yer alan iki resimde ise kadının kemik
çatısı üstten ve önden bakışta görülmektedir. Dikkatlice bakıldığında
erkeğin üstten bakışta kemik çatı açıklığının kalp şeklinde, kadının
kemik çatı açıklığının ise yuvarlak olduğu görülebilir. Bu
farklılık erkeğin leğen kemiklerinin yapısının daha çok ağır yük
taşımaya yönelik, kadının leğen kemiklerinin yapısının ise bebeğin
başının doğum esnasında leğen kemikleri tarafından oluşturulan doğum
kanalına girmesine yönelik yapılanmasından kaynaklanmaktadır.
Yine
benzer bir şekilde önden bakışta erkeğin leğen kemikleri alt açısı dar,
kadının leğen kemikleri alt açısı bebeğin doğum kanalından dışarıya
rahatça çıkabilmesine olanak tanımak için geniş açılı olarak
yapılandırılmıştır.
Kadının
kemik yapısının üzerinde yer alan kaslar ve bağlar bebeğin doğum
kanalından geçerek dış dünyaya çıkma sürecinde ona mümkün olan en geniş
alanı sağlamak amacına yönelik olarak gevşemeye elverişli olarak
yapılandırılmışlardır. Erkeklerin leğen kemikleri daha çok yük taşımaya
elverişli olacak şekilde biçimlendirildiğinden kaslar ve bağlar çok
fazla gevşeme göstermezler. Kadınlarda bel ağrısının erkeklere göre daha sık görülmesinin en muhtemel nedeni budur.



Dış Genital Organlar



Kadın
dış genital organları vücudu örten cilt tabakasının bir devamıdır ve
kadın iç genital organlarına giriş kapısını, bebeğin doğduğu "doğum
kanalından" çıkış kapısını oluştururlar. Dış genital organlara topluca
vulva adı verilir.

Kadın dış genital bölgesinin genel yapısı


Vulva,
kadın dış genital bölgelerine karşıdan bakıldığında üstte "çatıyı"
oluşturan leğen kemiklerinin birbiriyle orta hatta birleştiği bölgenin
oluşturduğu kabarıklık olan pubis tepesi, altta anüs ve yanlarda büyük
(dış) dudaklar adı verilen yapılarca sınırlanan bölgedir.
Pubis
tepesi cilt ve altında yağ dokusu içerir, üzeri genital kıllarla
kaplıdır. Pubis tepesinin hemen altında klitoris bulunur. Dış genital
organların bir tabaka altında kadının doğum yapmasında, idrar ve dışkı
çıkışı gibi işlevleri istemli olarak yürütmesinde önemli yeri olan
kaslar bulunur. Bu kaslara topluca pelvis tabanı kasları adı verilir.
Dış (büyük) dudaklar
Dölyolu
(vajina) girişini sağlı sollu örten cilt kıvrımlarının dışta yer
alanlarıdır. Dış dudaklar önde genital kılların olduğu pubis tepesinde,
arkada ise anüsün hemen üstünde birleşirler. Üzerleri genital kıllarla
kaplıdır ve cilt altında yağdokusu içerirler.
İç (küçük) dudaklar
Sağlı
sollu dış dudakların iç yüzlerinde yer alan, klitorisin üst kısmından
vajina girişinin altına uzanan kıvrımlı yapılardır. İdrar deliği ve
vajina girişinin etrafını sararlar. İç dudaklar normal şartlarda
bacaklar kapalıyken görünmezken bazı kadınlarda dış dudaklardan daha
geniş olduklarından dışarı taşabilirler. Kılla kaplı değildirler ve
ciltaltı yağdokusu içermezler.
Vajina girişi
İç
dudakların devamında yer alan ve kızlık zarına kadar devam eden 1-2
santimetrelik bir kısımdır. Kızlık zarı yırtıldıktan sonra vajinayla
birleşir.
Kızlık zarı
Latince'de
hymen ("himen" okunur) olarak adlandırılan bu yapı, ince olmasına
karşın nispeten esnektir ve ortasında bir veya daha fazla sayıda delik
içerir. Her kadında farklı yapıya sahip olmasına karşın, genellikle ilk
ilişki esnasında hafif bir kanamayla yırtılır ve böylece vajina
girişiyle vajinanın birleşmesini sağlar.
Kızlık
zarının kadın genital organlarını enfeksiyondan koruduğu söylense de,
ortasında adet kanamasının akmasını sağlayacak deliği veya delikleri
olan bu yapının bakterilerin geçişini nasıl engellediği
açıklanamadığından, bu işlevi tartışmalıdır.
Klitoris
Erkekteki
penis başının kadındaki karşılığıdır. Klitoris hemen pubis tepesi
altında yer alan bir yapıdır ve üstte ve yanlarda iç dudaklarla
çevrilidir. Klitorisin hemen alt kısmında idrar deliği, idrar deliğinin
altında ise vajina girişi bulunur.

Klitorisin
dıştan görünen düğme şeklindeki parçasının yanında vulvanın içine
tümüyle gömülü şekilde yanlara doğru uzanan iki kolu vardır ve bu
haliyle klitoris gerçekte Y şeklinde bir yapıdır.

Klitoris
cinsel ilişki esnasında aynen erkeğin penisi gibi sertleşebilme
özelliğine sahiptir. Kan damarlarından oldukça zengin bu yapı kadın
orgazmında önemli görevler üstlenir.
İdrar Deliği (uretra ağzı)
Klitorisin
hemen altında, iç dudakların önde birleştiği yerde bulunan ve idrarın
dışarı boşaltılmasını sağlayan idrar deliği aşağıda anlatılacak olan
uretra adlı yapının son kısmını oluşturur.
Perine
Perine
dış dudakların arkada birleştiği yerle anüs arasında yer alan bölgedir.
Ciltle kaplı olan bölge ciltaltında idrar ve dışkı işlevlerinin
kontrolünü sağlayan kasları barındırır. Bu kaslar doğum eylemi
esnasında mümkün olduğunca gevşeyerek bebeğin başının doğmasına izin
verirler.
Doğum
eyleminin son aşamasına gelindiğinde bebeğin doğumunu kolaylaştırmak
amacıyla perineye yapılan kesiye epizyotomi (doğum kesisi) adı verilir.
Bu kesinin amacı bebek doğarken bu bölgenin yırtılmasını ve altta
bulunan perine kaslarının zarar görmesini engellemektir.
Vulvada bulunan salgı bezleri
Dış
genital bölgenin kurumasını önlemek ve cinsel ilişkide gerekli
kayganlaşmayı sağlamak işlevini yürüten birkaç adet salgı bezi vardır.
Bunlar arasında en önemlileri idrar çıkış deliğinin yanlarında yer alan
Skene bezleri ve vajina girişinin yakınında sağlı sollu yer alan
Bartholin ("bartolin" okunur) bezleridir.
Makat (anüs)
Makat kalın bağırsağın son kısmıdır ve depolanan dışkının dışa atılmasını sağlar.
Bu
yapının vajinaya ne kadar yakın olduğuna dikkat edin. Bu anatomik
yakınlık nedeniyle kalın bağırsaktan dışkılama esnasında gelen
bakteriler vajinayla yakın temasta olurlar ve enfeksiyon tehlikesi
oluştururlar.
Kadınların tuvalet sonrası temizlikte dikkat etmeleri gereken çok önemli bir kural vardır:
Temizlik
arkadan öne (anüsten vajinaya) doğru değil, önden arkaya doğru
yapılmalıdır. Zira arkadan öne temizlik kalın bağırsak bakterilerinin
vajinaya ve buradan da uretra ağzına bulaşmasına ve bu bölgelerde sık
sık enfeksiyonlar yaşanmasına neden olabilir.
Kızınıza tuvalet eğitimi verirken de bu kuralı öğretmeyi ihmal etmeyin.

[romaryu]

İç genital organlar

İç
genital organlar penisi içine kabul eden vajinayla başlar, rahim içine
giriş kapısı olan ve aynı zamanda sperm için bir depo görevi üstlenen
rahimağzıyla , bebeğin büyüyerek geliştiği ve gebe olunmayan dönemlerde
adet kanamasının oluştuğu rahim ile devam eder, buradan sağlı sollu
rahimin her iki yanında boynuz gibi yer alan Fallop tüplerine uzanır ve
her bir Fallop tüpü, uçlarında bulunan saçaklarıyla yumurtalıklarla
yakın temas eder.
Vajina
Vajina,
vajina girişiyle başlayan ve uç kısmında rahimağzının yer aldığı boru
şeklinde ve yaklaşık 10 santimetre uzunluğunda bir yapıdır. Vajina
girişinde bulunan salgı bezleri ilişki esnasında vajina girişi ve
vajinanın kayganlaşmasını sağlar.
Normalde
ön-arka duvarları birbiri üzerine katlanmış olarak duran bu yapı, doğum
eyleminde doğum kanalının yumuşak kısmının yapısında yer alır ve
bebeğin başının geçmesine müsaade edecek kadar esner.
Uretra
İdrarın depolandığı mesanenin devamında yer alan bu boru şeklindeki yapı idrar boşaltım sisteminin son basamağını teşkil eder.
Uretra
kadında erkekten çok daha kısadır. Bu kısalık ve genital sistemin
vajina ve anüse yakınlığı, kadınlarda idrar yolu enfeksiyonlarının daha
sık yaşanmasına neden olur. Yine ilk cinsel deneyimlerini yaşayan
kadınlarda ilişkinin verdiği "tahriş", ilişki sonrasında sık idrara
çıkma, idrarı zor yapma, idrarı boşaltamamış olma hissinin yaşanmasına
neden olabilir.
Rahimağzı

Rahimağzı
spermler için rahim içine giriş ve doğumda bebek için rahimden çıkış
kapısıdır. Vajinanın devamında yer alır. Rahimağzı kanalında yer alan
salgı bezleri gebeliğe elverişli günlerde spermlerin geçişini
kolaylaştıran, gebeliğe elverişli olmayan günlerde bu geçişi
zorlaştıran salgılar üretir. Rahimağzı salgıları ayrıca vajinadan rahim
içine bakterilerin girişini engeller.

Normal
şartlarda sert bir koni biçiminde ve birkaç milimetre açıklığında olan
bu yapı doğum eylemi esnasında yumuşar, incelir (bu incelmeye "silinme"
denir) ve yaklaşık 10 santimetre açılarak bebeğin çıkmasına izin verir.

Rahim

Rahim
(uterus), ucunda rahimağzı bulunan, yanlarda da boynuz şeklinde Fallop
tüpleri yer alan, kasılma yeteneği güçlü kaslardan oluşan armut
şeklinde bir yapıdır. Rahim içindeki boşlukta rahim iç tabakası
(endometrium) yer alır. Rahim
gebe olunmayan dönemde mandalina büyüklüğünde sert bir yapıdır ve
ağırlığı yaklaşık 60 gramdır. Gebelikte rahim yaklaşık 3 kilogramlık
bir bebeği içinde taşıyacak şekilde büyür ve doğum eylemi başladığında
güçlü kaslarının kasılmasıyla, rahimağzının da gevşeyerek açılmasıyla
bebeğin doğması sağlanır.

Rahimin
bilinen tek işlevi doğmamış bebeğin gelişmesini sağlayacak ortamı
oluşturmak, bebeği dıştan gelebilecek darbelerden korumak (bu işlevi
amniyos sıvısıyla elele yürütür) ve doğum eyleminde kasılarak bebeği
dış dünyaya çıkarmak için anne adayının ıkınmalarıyla birlikte gerekli
itici gücü oluşturmaktır. Menopoza giren bir kadında rahimin görevi de
tamamlanmıştır ve boyutları giderek ufalır.
Rahim boşluğu ve rahim iç tabakası (endometrium)

Rahimin
içinde yer alan boşluk rahim iç tabakasıyla kaplanmış durumdadır.
Döllenmiş yumurta hücresi Fallop tüplerinden geçerek endometriuma
ulaştığında burada en "verimli" bulduğu bölgeye yerleşir ve çoğalmaya
ve gelişmeye başlar. Rahim
iç tabakası her adet döngüsünde yenilenir ve gebelik oluştuğunda
embriyo rahim boşluğunda gelişimini sürdürür. Gebelik
gerçekleşmediğinde bu tabaka yeniden oluşturulmak üzere rahimağzı
yoluyla vajinaya, buradan da dış ortama atılır. Kanamayla beraber olan
bu sürece adet kanaması adı verilir.

Hücresel farklılıklar
Rahim
iç tabakası, rahimağzı kanalı ve vajina yakın komşulukta olmalarına
rağmen mikroskopik özellikleri belirgin olarak birbirinden farklı
yapılardır. Rahim
iç tabakası ve rahimağzı kanalı hücreleri daha çok salgı yapıcı
özellikler taşırlarken, vajina hücreleri daha çok sağlamlık ve
travmalara dayanıklılık açısından gelişmiş ve çok katlı yapıya sahip
hücrelerdir.