BAĞLAMA AYGITLARI

Salı Kas. 11, 2008 9:52 pm

a)Anahtarlar

i)
Elektrik tesislerinde Türk Standartlarına uygun anahtarlar
kullanılmalıdır.

ii)
Anahtarlar anma akımının ve geriliminin üstündeki değerlerde
kullanılamazlar. Anahtarlar kullanılma amacına uygun güçte
seçilmelidir.

iii)
Anahtarların normal olarak toprağa göre gerilim altında bulunan
bütün kutupları aynı zamanda açılıp kapanmalıdır.

iv)
Anma gerilimi 250 V'ye kadar olan elektrik devrelerinde kullanılacak
anahtar1ann anma akımı 10'A'dan aşağı olmamalıdır.

v) Nötr
hatları topraklanmış olan sabit tesislerde, anahtarlar faz
iletkenleri üzerine konulmalıdır.

Nötr
hatları topraklanmamış olan sabit tesislerde, faz ve nötr hatlarını
aynı anda açıp kapayan anahtarlar kullanılmalıdır.

vi)
Anahtarlar, işletmede meydana gelen titreşimlerle yada kendi
ağırlıkları ile kendiliğinden açılıp kapanmayacak nitelikte
olmalıdır.

Anahtarların hareket eden kolları, çalıştırma zincirleri ve benzeri
gibi el ile dokunulan metal parçalan yalıtkan ara parçalarla
(örneğin porselen izolatörlere) anahtar gövdesinden ayrılmış
olmalıdır.

vii)
Sıcaklıkları 60° C' nin üstünde olan yerlerde, sıcak yerler için
elverişli anahtarlar (örneğin porselen yalıtkan!) anahtarlar)
kullanılmalıdır.

viii)
Anahtarların bir ucuna birden fazla iletken bağlanamaz. Yani
anahtar, dağıtım kutusu olarak kullanılamaz.

ix) Topraklanmış
tesiste sıfır iletkenleri hiçbir şekilde kesilemez ve bu iletken
üzerine anahtar konulamaz. x) ikinci (tali) dağıtım tablolarında
kullanılacak anahtarlar tercihen pako şalter yada ev tipi devre
kesici olmalıdır.

xi)
Aydınlatma devrelerinde termik ve magnetik koruyuculu anahtar
kullanıldığında bunun ayrıca sigorta ile korunması gerekmez.

xii)
Anahtardan, anahtar altı prize geçiş yapılamaz. Bu priz bulunduğu
konum bakımından bu adı almıştır. Anahtara ve anahtar altı prize
gelen besleme iletkenleri normal olarak ayrı borular içinde çekilir.

b) Yol
vericiler ve ayar aygıtları

i) Bu
aygıtlar yürürlükteki Türk Standartlarına yada tanınan yabancı
standartlara uygun olmalıdır.

ii)
Çalışırken ısı çıkaran yol verici ve ayar aygıtları, kullanıldıkları
yer izin verilmeyecek derecede ısınmayacak nitelikte seçilmeli ve
yerleştirilmelidir.

iii)
Yol verici ve ayar aygıtları, ait oldukları motor ve devrelere uygun
boyut ve nitelikte seçilmelidir.

iv)
Kendi transformatörü bulunan tüketicilerde doğrudan (direkt) yol
verilebilecek en büyük kısa devre senkron motor gücü tüm işletme
yükleri devrede iken, en büyük güçlü motorun devreye girmesi
durumunda transformatör empedansları dahil, yol alan motorda, yol
alma akımında bağıl gerilim %15'i aşmamak koşulu ile tüketici
tarafında belirlenir.

Kendi
transformatörü bulunmayan tüketicilerde, doğrudan yol verilecek en
büyük kısa devre asenkron motor gücü köy ve benzeri yerlerde 7.5 kW,
alçak gerilim şebekesi hava hattı olan kasaba ve şehirlerde 15 kW,
alçak gerilim şebekesi yeraltı kablosu olan kasaba ve şehirlerde 30
kW"ır. Ancak motorun gücü transformatörün gücünün %10"nu aşamaz.

c) Fiş
ve priz düzenleri

i) (
Değişik fıkra : RG 25/10/1996- 22798) İç tesislerde kullanılacak fış
ve prizler Türk Standartlarına uygun olmalı ve bunların topraklama
kontağı koruyucu kontak bulunmalıdır.

İç
tesislerde kullanılacak fış ve prizlerin anma değerleri 10 A'in
altında olamaz. Belirli bir cihaz için öngörülen prizlerin anma
akımları cihaz gücü ile uygun olacak ve bu prizlerin anma akımları
16 A'in altında olmayacaktır.

iii)
Koruma iletkenleri fış ve prizlerin toprak işareti bulunan yerlerine
bağlanmalıdır.

iii)
Elektrik tesislerinde lambaların duy ve soketlerine takılı prizler
kullanılamaz. Aynı şekilde sabit fişleri bulunan çok prizler de
kullanılamaz.

iv)
Prizler dağıtım kutusu olarak kullanılamaz.

v) Bir
fişe birden fazla sabit olmayan iletken bağlanamaz. Bu şekildeki
birkaç iletkenin bağlanması için yapılan özel fişler bu hükmün
dışındadır.

vi)
Sıva altı tesislerde prize bağlanan iletkenlerin üzerindeki
yalıtkanların prizin tutturma parçaları ile zedelenmemesine dikkat
edilmelidir.

vii)
Büyük salonlarda zemine bu amaç için yapılmış olanlar kullanılmak ve
gerekli koruyucu tedbirler alınmak şartı ile priz tesis edilebilir.

viii) (
Değişik fıkra : RG 08/12/2000- 24254) Konutlarda salonlar (20 m2 den
büyük alanlı) ve mutfak için en az ikişer, odalar ve banyo için en
az birer priz tesis edilmelidir. Barakalar, basit köy evleri hariç
olmak üzere ayrıca; çamaşır makinesi, bulaşık makinesi ve Müstakil
linyeden için üç adet ayrı linye tesis edilmelidir.

Müstakil linyeden beslenen bu prizlerin güçleri, söz konusu
elektrikli cihazların aşağıda verilen güçlerinden az olamaz.

GÜCÜ (KW)

Çamaşır Makinesi

2.5

Bulaşık
Makinesi
2.5

Elektrikli
Fırın/Ocak
2.0

ix)
(Değişik fıkra: RG
04/04/1986- 19068)
Konutlar ile kreş, çocuk yuvası ve okul gibi çocukların bulunduğu
yerlerde prizlerin perdeli (shutter) tip olması tavsiye edilir.

d) Sigortalar

i) Elektrik
hatları eriyen telli sigortalar yada kesiciler ile korunmalıdır.

ii)
Sigortalar, koruyacakların iletkenlerin ve aygıtların tehlikeli
biçimde ısınmalarını önleyecek nitelikte seçilmelidir.

Bakır
iletkenlerin dayanabileceği en büyük sürekli akımlarla bu
iletkenleri koruyacak sigortaların anma akımları çizelge - 13'de
verilmiştir.

iii)
elektrik tesislerinde yamanmış yada üzerine tel sarılarak
köprülenmiş sigortalar kullanılamaz.

iv)
İletken kesitlerinin akım tüketilen yerlere doğru küçüldüğü
noktalara sigorta konulmalıdır. Önceki sigorta küçük kesiti de
koruyorsa ayrıca ikinci bir sigorta konulması gerekmez.

(Değişik ek: RG
04/04/1986- 19068)
Açıklama : Bu madde bölümünün uygulanması zorunlu değildir.

v)
Sigortalar ve kesiciler korunacak hattın başına konulmalıdır.
Şebekeden sigortaya gelen faz iletkeni her zaman sigorta gövdesinin
alt kontağına bağlanmalıdır. Sigortalı anahtarlar açıldıktan sonra
sigorta elemanı gerilim altında kalmamalıdır.

vi)
Priz devreleri aydınlatma devrelerinden ayrı olacaktır. Ancak
zorunlu durumlarda ve tablolardan her birinde yalnız bir priz
bulunması durumunda aydınlatma devresine en çok bir priz
bağlanabilir. Gerektiğinde priz devresine de bir lamba bağlanabilir.

vii)
(Değişik
fıkra: RG 04/04/1986- 19068)
Yapı bağlantı hatları ve kullanılacak iletkenlerin kesiti bakır
gereç için en az 6 mm2 alüminyum gereç için en az 10 mm2 olmalıdır.

viii)
Kolon hatları için kullanılacak bakır iletkenlerin kesiti en az 4
mm2 olmalıdır.

Bu
hatlar için seçilen iletkenlerin korunması için kullanılacak aşırı
akım aygıtlarının anma akımları iletkenini kesitine göre
çizelge-13'den seçilecektir.

Kolon
hatları, kısa devre kesme kapasitesi yeterli ev tipi devri kesiciler
varsa, bunlarla korunacaktır. Bu kesicilerin kısa devre akımları en
az 10 kA olacaktır.

Kısa
devre kapasitesi yeterli olan ev tipi devre kesici bulunmaması
durumunda, tel sarılmamış eriyen telli sigorta kullanılabilir.

ix)
Aydınlatma sortileri için en az 1.5 mm2 ve aydınlatma linyeleri için
en az 2.5 m2 kesitli bakır iletkenleri kullanılacaktır.

Seçilmiş olan bu iletkenlerin korunması için kullanılacak aşırı akım
koruma aygıtlarının anma akımları, iletkenini kesitine göre çizelge
13'den seçilecektir.

Aydınlatma linye hatları ev tipi devre kesiciler ile korunacaktır.
Bu kesicilerin kısa devre akımları en az olacaktır.

x) Priz
sortiler ve linyeleri için en az 2.5 mm2 kesitli yalıtılmış bakır
iletkenler kullanılacaktır.

Priz
linye hatları ev tipi devre kesicilerle korunacaktır. Bu kesicilerin
kısa devre akımları en az 3 kA olacaktır.

xi)
(Değişik fıkra: RG 04/04/1986- 19068)
Bir aydınlatma linyesine bağlanacak sorti sayısı, linyenin yükü
(gücü) ve gerilim düşümüne bağlı olarak belil1enir.

Aydınlatma gücü, aydınlatma hesabı yapılan binalarda bu hesap
sonucunda elde edilir. Kullanılışı bakımından özel bir durumu
olmayan küçük alanlı yapı birimleri için aydınlatma hesabı yapılması
gerekmeyebilir. Aydınlatma hesabı yapılmayan yerler için aydınlatma
gücü, m2 başına en az 12W(12V/m2) alınarak belirlenecektir.

Konutlarda en az iki adet aydınlatma linyesi bulunacaktır.

Flüoresan lambaların görünen güçlerini belirlenmesinde ilgili Türk
standardı esas alınacaktır.

xii) (
Değişik fıkra : RG 25/10/1996- 22798)Bir priz linyesine bağlanacak
sorti sayısı, priz güçleri bir fazlı priz için en az 300W
(konutlarda müstakil linyeden beslenen priz güçleri hariç), üç fazlı
priz için en az 600 W olmak üzere ihtiyaca göre belirlenecektir.

Belirlemede linye yükü ve gerilim düşümü de göz önünde
bulundurulacaktır. (Şantiye elektrik tesislerinde kullanılan bir
yerde priz güç hesabına katılmaz)

Prizlere bağlanacak aygıtlar belli ise sorti sayısı bunların
miktarına göre belirlenecektir.

xiii)
Aydınlatma ve priz devrelerine bağlanacak sorti sayısı bir fazlı
devrelerde aydınlatma için 9, priz için 7'den fazla olmayacaktır.

xiv)
Buşonlu sigortalar, buşona uygun vidalı kontak elemanları ile
donatılacaktır. Yay, vida, para ve benzeri gibi cisimler bu amaçla
kullanılamaz.

xv)
Tablolara takılmış ev tipi devre kesiciler, kumanda anahtarı olarak
kullanılamaz.

xvi)
İç tesislerde bıçaklı sigorta açık tipteki sigortalar rasgele
dokunmaya karşı tedbir alınmadan kullanılamaz.

xvii)
Topraklanmış iletkenlere sigorta konulamaz.

xviii)
Doğru akımla çalışan çok iletkenli yada alternatif akımla çalışan
çok fazlı sistemlerde sıfır iletkenine sigorta konulamaz.

xix) Hava hatlarından ayrılan bağlantı hatlarının
ayrılma noktalarına yada hatların yapılara girdiği yerlere