KaLp Krizi

[Detone]

Kalp krizi, özellikle gelişmiş toplumlarda görülen ciddi bir
tehlikedir. Çoğu kişi tam olarak iyileşebilir ama sağlıklı bir yaşam
sürerek önlenmesi de olanaklıdır

Kalbin düzgün çalışması, kandan yeterli oksijen almasına bağlıdır.
Kalp kasının herhangi bir bölgesi yeterli oksijen almadığı zaman
çalışamaz duruma gelir, atarken yeterli kasılmamaya başlar ve pompalama
işleminde kendine düşen görevi yerine getiremez.

Kalp krizinin sebepleri nelerdir? Koroner damarların (kalbe kan
taşıyan üç atardamar) iç yüzünde aylar ya da yıllar boyunca biriken
ateromlar (yağlı birikimler) zamanla damardaki kan akışını engellemeye
başlar. Damarın en dar noktasında kan pıhtısı (tromboz) oluşursa damar
tümüyle tıkanır. Damarın ateromlarla daralmış olmasının tromboz
olasılığını artırdığı açıktır. Kalp krizi bir dizi olayın sonucunda
gerçekleşir. İlk aşamada kan akımı engellenmeye başlar. Kalp kasının
(miyokard hücreleri) kansız kalması, hastanın ağrı hissetmesine neden
olur. Oksijensizlikten etkilenen hücreler ölürler. Kan akımı normale
dönmezse ilgili kas bölgesi canlılığını yitirir ve birkaç hafta içinde
bu bölgenin üstünde nedbe dokusu oluşur. Etkilenen kas bölgesi çok
genişse, kalbin verimi azalır. Kalp krizi geçirme tehlikesi sigara
içen, çok yağlı yiyen, ruhsal gerilimlerin etkisinde bulunan
insanlarda, şeker hastalarında ve ailelerinde kalp krizi vakaları
bulunanlarda en yüksektir. Kriz daha çok orta yaşlı erkeklerde görülür;
menopoz çağından önce kadınlarda ve 35 yaşından genç erkeklerde ender
rastlanılır.

Kimler kalp krizi geçirme riski altındadır?

¢ Şeker hastaları
¢ Kolesterolü yüksek olan hastalar
¢ Hipertansiyon hastaları
¢ Orta yaş ve üzerindeki erkek ve kadınlar
¢ Menopoz sonrası kadınlar
¢ Sigara içenler
¢ Kilolu kişiler
¢ Ailesinde kalp hastalığı bulunanlar ya da genç yaşta kalpten ölüm öyküsü olanlar

Kalp krizinin belirtileri nelerdir?
Kriz bazen hiç
beklenmedik biçimde ortaya çıkar ama çok önceden kendini anjina ağrısı
ile belli ettiği de olur. Anjina egzersiz ya da heyecan sonucu göğsün
ortasında belirerek birkaç dakika süren ve çoğunlukla kollara, omza ve
boyna da yayılan bir ağrıdır. Anjina ağrısı hisseden ya da eski
ağrıları sıklaşan ve uzayan herkesin doktora başvurması gerekir. Kalp
krizinin başlıca belirtileri göğsün ortasında şiddetli ağrıdır.
Terleme, bulantı, kusma ve solunum güçlüğü de görülür. Belirtiler çok
şiddetli ağrı ile hafif bir rahatsızlık arasında değişen çeşitli
düzeylerde olabilir. Öyle ki, kalp krizi geçirdiğinin farkına
varmayanlar bile olabilir. Kalp krizine benzeyen belirtiler kuşkusuz
hemen doktora başvurmayı gerektirir; ancak sindirim bozukluğunun göğüs
enfeksiyonlarının, idrar kesesi hastalıklarının ve aşırı mide asidi
salgılanmasının da benzer şikayetler yarattığı akıldan
çıkarılmamalıdır.

Kalp krizi esnasında neler yapılmalı? Ani kalp damarı tıkanmasına
bağlı olarak ortaya çıkan kalp krizinde en önemli nokta, göğüs ağrısı
gibi belirtiler ortaya çıkar çıkmaz kişinin tam donanımlı bir hastaneye
başvurması ve sağlık yardımı almasıdır. Ölümlerin yarısı kalp krizi
başladıktan sonraki ilk saat içinde ortaya çıkar. Bu nedenle mümkün
olan en kısa sürede kalp krizine müdahale edilecek düzeyde bir sağlık
kuruluşuna başvurmak çok önemlidir. Tedaviye ne kadar erken başlanırsa,
tıkanan damarı açıcı tedavi yöntemleri de en kısa sürede uygulanabilir
ve kalbin hasar görmesinin önüne geçilmiş olur. Hastaya hastanede
müdahalede önemli olan hızlı tanı konulması ve müdahalenin uygun bir
şekilde yapılmasıdır.

Kalp krizi esnasında yalnızsanız: Kişinin kalp krizi
geçirdiği esnada tıkalı olan damarını açabilmek için yapacağı bir
manevra yok. Bunun yanında;
¢ Öncelikle ağrı başladığı anda telefonla yakınlarınızı arayarak durumu haber verin.
¢ Bulunduğunuz yerin kapısını aralık bırakın. Bu, yardıma gelecek olan kişinin işini kolaylaştırmış olur.
¢ Kuvvetli öksürük geçici olarak kan akımını artırabilir. Yeni başlamış
bir pıhtıyı yerinden sökme ihtimali çok düşük olsa da burun
deliklerinizi kapatarak kuvvetli biçimde öksürün.
¢ Evde aspirin varsa, bir bardak su ile alın.
¢ Bunun dışında kesinlikle bir şey yiyip içmeyin.
¢ Pencereyi açarak odaya oksijen girmesini sağlayın.
¢ Yardım gelmesini, yatarak ya da oturarak bekleyin. Kesinlikle ayakta
beklemeyin. Çünkü kalp krizi ile hastaneye gelen bir hastanın bir
travma sorunu olmaması gerekir. Eğer kişi düşerek başını çarpmışsa,
kalp krizi ile ilgili yapılacak tedaviler, başa alınan darbe nedeniyle
yapılamayabilir.
¢ Ağrıyı azaltmak için egzersiz yapmayın.
¢ Soğuk ya da sıcak suyun altına kesinlikle girmeyin. Özellikle soğuk
su böyle durumlarda çok tehlikelidir. Çünkü kalp damarlarını büzer ve
tıkalı olmayan damarların da daralmasına neden olabilir.

Bir kişi yanı başınızda kalp krizi geçirdiyse;

¢ Sağlık deneyiminiz yoksa kalp krizi geçiren birine müdahale etmeyin,
başka hastalara veya kendinize ait kalp ilaçlarını vermeyin.
¢ Hemen ambulans yardımı isteyerek hastayı en yakın tam donanımlı bir hastaneye ulaştırın.
¢ Bu esnada, kalp krizi geçiren kişiyi uygun bir yere yatırın
¢ Ayaklarını kalp seviyesinin üzerine kaldırarak, kalbe daha çok kan akışının olmasını sağlamaya çalışın
¢ Üzerindeki sıkı olan kıyafetleri gevşetmek, kravatı çözmek gibi yardımlarda bulunun
¢ Önemli olan, hastayı tetkik ve tedavilerinin, yerinde ve uygun şekilde yapılabileceği bir hastaneye ulaştırmanızdır