TERMİK AŞIRI AKIM RÖLESİ

[CRUEL]

Bu rölenin bimetalli ve ergiyici alaşımlı olmak üzere iki çeşidi
vardır. Bimetalli aşırı akım röleleri de direkt ve endirekt olmak üzere
iki şekilde yapılırlar. Direkt ısıtmalı aşırı akım rölesinde bimetalin
üzerinde bulunan ısıtıcı, motor akımını taşır. Motor için tehlike
yaratacak değerde bir akım sürekli olarak ısıtıcıdan geçtiğinde,
meydana gelen ısı bimetali sağa doğru büker. Bimetal kapalı olan
kontağı açarak, kontaktörün bobin akımını keser. Güç devresindeki M
kontakları açılır ve motor şebekeden ayrılır.

Akım kısa bir süre için normal değerinin üzerine çıkarsa, ısıtıcı
bimetali ısıtacak imkanı bulamaz. Bu nedenle aşırı akım rölesinin
kontağı açılamaz. Motor için tehlikeli olmayan bu gibi durumlarda ısı
transferindeki gecikme, rölenin çalışmasını önler. Bu yüzden yağlı
zaman gecikme ünitesini bu tip rölede kullanmak gerekmez. Termik aşırı
akım röleleri elle veya otomatik olarak kurulacak şekilde imal
edilirler. Bazı termik aşırı akım rölelerinin üzerinde bulunan bir vida
ile rölenin elle veya otomatik kurulması sağlanır.

Üç fazlı sistemlerde termik aşırı akım röleleri genellikle her fazın
üzerine, nadiren de iki fazın üzerine konur. Bu röleler ya bir kapalı
kontağı müşterek olarak kontrol ederler veya her biri kendisine ait
kontağı açarak motoru korumuş olur. Termik aşırı akım röleleri çeşitli
akım değerleri için yapılırlar. Her termik aşırı akım rölesi belirli
iki akım değeri arasında çalışır. Röle üzerinde bulunan bir ayar
vidasıyla, rölenin arzulanan motor akımına ayarlanması sağlanır. Bazı
termik aşırı akım rölelerinde şönt dirençler kullanılır. Bu dirençler
bir aşırı akım rölesinin değişik akımlarda kullanılmasını sağlar.

Termik aşırı akım rölesinin akım değeri büyüdükçe, ıstıcı teline ve
bimetalin ölçüleri de büyür. Hâtta çok akımlarda da devre gecikmeli
olarak açılır. Devre açılıncaya kadar geçecek büyük değerdeki akımlar,
geçtikleri yerlere zarar verir. Aşırı akım rölelerindeki bu sakıncayı
gidermek için, motor devresine aşırı akım rölesinden başka bir de
manyetik açak konur. Motor devresinden geçecek çok büyük akımlarda
aşırı akım rölesi devreyi açmadan, manyetik açak devreyi açar ve motoru
durdurur. Manyetik açağın ayarlandığı değerin altındaki aşırı
akımlarda, aşırı akım rölesi görev yapar. Aşırı akımın değerine göre
belirli bir süre içinde devreyi açar. Manyetik açaklar da üç fazlı
sistemde ya her fazın üzerine veya yalnız iki fazın üzerine konur.