içtesisat yapımında genel bilgiler

[cambaz]

Çatı duvarından, yeraltı kablosuyla; dam direğiyle.
Çatı duvarından ve dam direğiyle bağlantılar, ana kolon hattına izolatörler aracılığıyla bağlanır. Yeraltı, kablosu kullanıldığmdaysa, bağlantı, doğrudan ev kofrasma, yani ana ek kutusuna, yapılır. Kofradan sayaca kadar" olan hatta, ana kolon hattı denir ve bu hat üstünde kolon sigortaları bulunur. Bu sigortalar, tesisattaki bir bozukluktan bütün şebekenin etkilenmemesi için, her tesisata yerleştirilir. Ana kolon hattında kullanılan telin kesiti 4 mm2'den az olmaz. Ana kolon hattı sonundaki sayaç, elektrik idareleri tarafından yerleştirilir ve mühürlüdür. Okunması ve belirli aralıklarla denetlenmesi idarenin sorumluluğu altındadır. Tesisatın bundan sonraki bölümünün sorumluluğunuysa, kullanıcı üstlenir.

Sayaçtan geçen elektrik kabloları, dağıtım tablolarına bağlanır. Bu tablolar, Ünye ve sorti hatlarının uçlarının, linye sigortalarının ve gerekiyorsa röle ve şekerlerin bulundurulduğu bir dolap, kutu ya da pano olabilir. Tabloda her linye ya da sorti hattı için bir sigorta bulunur.

Çeşitli türde sigorta vardır: Buşonlu; bıcaklı (nh) ; otomat. Buşonlu ve bıçaklı sigortalar, attıkları zaman değiştirilir. Otomatlar ise, magnetik şalterlerdir. Atınca yeniden kurulmaları gerekir. Bu üstünlüklerine karşılık, otomatlar öteki türlerden pahalıdır. Sigortalar 6,10,16,20,25,35,50,60,80 ve 100 amperlik olarak standartlaştırılmıştır.

İç tesisat, binanın yapısına ve yatırıma bağlı olarak, sıva altına ya da üstüne döşenebilir. Tesisatlar, kullanılan gerecin cinsine göre, borulu iletkenlerle, yalıtılmış iletkenler ve kurşunlanmış demir saç borularla (Bergman borular), yalıtılmış iletkenler ve yarıklı çelik borularla (pesel borular), nemli yer ge-reciyle (antigron) izolatörler üstüne ya da yeraltı kablosuyla yapılabilir. Günümüzde en yaygın döşenen tür, yalıtılmış iletkenler ve yarıklı çelik borularla yapılan tesisattır. Hattâ, yarıklı çelik borunun yerini de plastik borular almaktadır.

Gerek sıva altı, gerekse sıva üstü tesisatta, borular olabildiğince kısa yoldan, ama çok sayıda keskin köşe yapmayacak biçimde döşenir.

Linye ve sorti hatlarının ayrıldığı noktalara, bağlantı kutuları (buvat) yerleştirilmiştir. Bağlantı kutularının tek girişlileri, linye ve sorti hatlarının sonuna konur. Priz ve anahtarların yerleştirildiği bu kutulara «anahtar kasası» adı verilir.

Tesisatta, boru ve bağlantı kutularının dışında, muf (boruları birbirine bağlantılamada), dirsek (köşe dönmelerde), gibi öğeler de kullanılır.

Banyo ya da çamaşırhane gibi bölümlerin tesisatında, nemli yer gereçleri kullanılır. Bu tür yerlerde kullanılan priz, anahtar, kablo, duy, lamba gibi öğelerin tümü, içine nem sızdırmayacak yapıdadır.