ANKSİYETE BOZUKLUĞU

[CRUEL]

Kaygı Bozukluğu


Bunaltı Bozukluğu











Anksiyete bozuklukları her biri
kendine özgü nitelikler taşıyan bir çok hastalığı içeren
bir tanı kümesidir. Bu kümede bulunan hastalıklar arasında
yaygın anksiyete bozukluğu, panik bozukluğu, agorafobi,
özgül fobi, sosyal fobi, obsesif kompulsif bozukluk,
posttravmatik stres bozukluğu, akut stres bozukluğu,
bedensel hastalıklara bağlı anksiyete bozuklukları,
madde/ilaç kullanımına bağlı anksiyete bozuklukları
bulunmaktadır.








Yaygın anksiyete bozukluğu’nun
temel belirtisi kişinin sürekli aşırı kaygılı olması ve
bir çok konuda yersiz biçimde kötü bir şey olacağı
endişesi (endişeli beklenti) içinde olmasıdır. Yaygın
anksiyete bozukluğu olan hastalarda aşırı kaygı ve
endişeli beklenti dışında, huzursuzluk, kolay yorulma,
konsantrasyon güçlüğü, kolay parlama, kas gerginliği, uyku
bozuklukları da görülmektedir.







Panik bozukluğunda zaman
zaman tekrarlayan anksiyete atakları söz konusudur. Panik
atağı olarak adlandırılan bu anksiyete atağı sırasında
hastada çarpıntı, terleme, titreme, nefes darlığı, baş
dönmesi gibi şiddetli bedensel belirtiler görülür;
hastalar panik atağı sırasında bu belirtiler yanında ölüm
korkusu ya da kontrolünü kaybedeceği (“delireceği”)
korkusu da yaşar. Bu anksiyete atakları dışında hastaların
çoğunda atağın yineleyebileceği korkusundan başka belirti
bulunmaz. Bazı hastalarda ise atağın yineleyebileceği
korkusu nedeniyle yalnız başına kalmaktan ya da bir yere
gitmekten kaçınma da görülür.







Agorafobi,
panik atağı ya da panik atağında görülen belirtilere
benzer belirtilerin ortaya çıkacağı korkusu nedeniyle bazı
yerlerden ve durumlardan kaçınmadır. Tek başına evde
kalamama, tek başına dışarı çıkamama, bir araçla yolculuğa
çıkamama bu hastalığa örnek olarak verilebilir.







Özgül fobi,
belli bir nesne ya da durumla karşılaşıldığında yaşanan
mantıkdışı korkudur. Kişi yaşadığı korkunun saçma olduğunu
bilir, fakat bu nesneyle ya da durumla karşılaşmaktan
kaçınır. Kedi-köpek gibi hayvanlardan korkma ve asansör
korkusu bu hastalığa örnek olarak verilebilir.







Sosyal fobide,
bir topluluk içinde diğer insanların gözünün üzerinde
olabileceği durumlarda çeşitli etkinliklerde (konuşma,
yemek yeme gibi) bulunmaktan ya da bir etkinlikte
bulunduğunda küçük düşeceği ya da utanacağı davranışlar
yapmaktan korkma söz konusudur. Sosyal fobisi olan kişiler
bu nedenle topluluk içinde konuşmaktan kaçınırlar. Bir
topluluk içinde bulunmak ya da konuşmak zorunda
kaldıklarında da büyük sıkıntı yaşarlar.







Obsesif-kompulsif bozuklukta
kişide obsesyon ve/veya kompulsiyon bulunur. Obsesyon
(saplantı) kişinin isteği dışında aklından geçen, saçma
olduğunu bildiği halde bilinçli çaba ile kovulamayan,
yineleyeci düşüncelerdir. Kompulsiyon (zorlantı) ise
kişinin yapmak istemediği halde kendisini yapmaktan
alıkoyamadığı yinelenen hareketlerdir. Hem obsesyon hem
kompulsiyon, mantıkdışı olduğu bilindiği ve çaba
harcandığı halde engellenemez.







Post-travmatik
stres bozukluğu ve
akut stres bozukluğu
ise herkes için ciddi zorlanmalar yaratabilecek kaza,
doğal afet, işkence, savaş gibi koşullar sonrasında ortaya
çıkan ve kişinin yaşadıklarının yeniden canlanması sonucu
yoğun anksiyetenin yaşandığı klinik bir tablodur.







Bedensel
hastalıklara bağlı anksiyete bozukluklarında
bedensel hastalığın doğrudan beyini etkilemesi sonucunda
her türlü anksiyete belirtisinin (anksiyete, endişeli
beklenti, panik atağı, obsesyon ve kompulsiyon) ortaya
çıkması söz konusudur.







Madde/ilaç kullanımına
bağlı anksiyete bozukluklarında
bir madde ya da ilacın kullanımı sırasında ya da
bırakılmasından sonra her türlü anksiyete belirtisinin (anksiyete,
endişeli beklenti, panik atağı, obsesyon ve kompulsiyon)
ortaya çıkması söz konusudur.*