VAN-TARİHİ VE TURİSTİK YERLERİ

[romaryu]

Van
ve çevresinin coğrafya ve savunma bakımından önemli bir konumu olduğu
için çok eski dönemlerden beri burası yerleşim alanı olmuştur. Çeşitli
arkeolojik araştırmalar sonucunda Yenitaş Çağı''ndan, Kalkolotik
Çağ''da ve Tunç Çağı''nın başlarında bu yöreye yerleşme olduğu kesinlik
kazanmıştır. Ancak, Van Urartular zamanında (M:900-600) önem
kazanmıştır. O zaman adı Tuşba olan Van şehri yaklaşık 300 yıl Urartu
devletine başkentlik yapmıştır. İ.Sardur Tuşba''nın özünü teşkil eden
Van Kalesi''ni kurmuştur. Van adı Urartu''ca Biane adının zamanla
Viane, daha sonra Van''a dönüşmesinden oluşmuştur.

Van şehri
M.Ö. 2000 yıllarında Doğu Anadolu yaylasına yayılan ve dilleri
Türkçe''ye benzeyen Hurriler''in merkezi bölgesi olmuştur. Hurri Mitani
devletinin Hititler tarafından yıkılması sonucu Nairi (Asurlular) ve
Urartular tarih sahnesinde yerlerini almışlardır. Urartular sanat,
dokumacılık, sulama, bağcılık, bahçecilik ve mimari alanlarda çok ileri
durumdaydılar. Bugün Urartular döneminden kalan eserler bütün
ihtişamıyla ayaktadır.

Van Kalesi güneyinde bulunan eski Van şehri

Medler
tarafından Urartu krallığına son verilmiş; Medlerden sonra Persler,
Mekadonyalılar, Sasaniler, Romalılar, Bizanslılar; Van Bölgesi''nde
egemenlik kurmuşlar. 1071 Malazgirt zaferinden sonra bu yöre
Türkler''in eline geçmiş. Bu dönemde; Ahlatşahlılar, Selçuklular,
İlhanlılar, Karakoyunlular, Akkoyunlular ve Sefeviler bölgede etkin
olmuşlardır. Van, Osmanlı Devleti tarafından alınarak önemli bir merkez
haline getirilmiştir.
Osmanlılar döneminde Van, Eyalet statüsü
kazanmış olup; 1568-1574 tarihleri arasında 12, 1578-1588''de 27
sancağa sahipti. Osmanlı döneminde büyük inşa faaliyetlerine mazhar
olan Van''da o dönemden kalan cami, kale, köprü, han, hamam vb. eserler
bulunmaktadır.

19. Asır''da büyüyen ve gelişen Van''da yaşıyan
Ermeni çeteler dış güçlerin tahrik, teşvik ve oyunlarıyla isyanlar
çıkarmaya başladılar. Birinci Dünya Savaşı sırasında 20 Mayıs 1915''te
Ruslar, Van''ı işgal ettiler. Van''da çok sayıda yerleşim yeri Ruslar
ve Ermeni çeteleri tarafından yakılıp, yıkılarak yerle bir edildi.
İşgal ve isyan sırasında Van''da 32.500 Müslüman Türk şehit edildi.
Katliama uğrayan şehir halkının geride kalan yaşlı, kadın, çocukları
ise muhacir olmuştur. 2 Nisan 1918''de kahraman Türk Ordusu, Van''a
girerek düşman işgaline son vermiştir.
Van, düşman işgali sonrasında
"Bağlar Mevkii" denilen bugünkü yerine yeniden kurulmuştur. Van 1923
yılında Vilayet olmuş, Cumhuriyet sonrası hızla gelişerek çağdaş bir
kent konumuna ulaşmıştır.